Do wielkiego kataklizmu doszło mniej więcej 75 tysięcy lat temu. Wybuch superwulkanu Toba na Sumatrze niemal doprowadził ludzkość do wyginięcia. Klimat zmienił się tak bardzo, że na Ziemi przetrwało tylko od 5 do 6 tysięcy ludzi. Do dzisiaj wszyscy ludzie noszą w sonie geny z tej wąskiej puli.
Naukowcy mają mocne dowody, że tak właśnie było, ponieważ wykonano genetyczne badania przesiewowe i wskazują one zdecydowanie na ograniczenie puli genetycznej w okresie tej katastrofy. Jeszcze sto tysięcy lat temu szacowana populacja ludzkości wynosiła milion osób. Potem doszło do kataklizmu, który sprowadził na gatunek Homo sapiens ryzyko wyginięcia.
Źródlo: wikipedia
Pozostałością ogromnej erupcji sprzed około 74 tysięcy lat jest dzisiejsze jezioro Toba znajdujące się w Indonezji. Skutki tego zdarzenia były katastrofalne dla Ziemi. Erupcja Toba spowodowała dekadę "nuklearnej zimy", ale również zapoczątkowała trwający ponad 1000 lat okres znacznego ochłodzenia klimatu.
Erupcji superwulkanu Toba nie da się porównać do niczego co doświadczyła Ziemia od czasu gdy pojawił się na niej rodzaj ludzki. Nawet potężna erupcja wulkanu Krakatoa z 1883 roku, największy nowożytny wybuch wulkanu, w porównaniu do supererupcji Toba, był tylko nieznacznym incydentem.
Wybuch kaldery Tona z pewnością skutkował powstaniem wielkiego tsunami. Doszło też do gigantycznej emisji popiołu szacowanej na 2800 kilometrów sześciennych. Cały ten materiał wulkaniczny został wyrzucony do atmosfery i uległ rozprowadzeniu po całym świecie. Rozpostarta warstwa w wielu miejscach odcięła światło słoneczne. Na sutek tego rośliny miały go za mało aby prawidłowo wzrastać. Globalna temperatura spadła w tym okresie o 5 stopni i latami była tylko zima, w różnym nasileniu.
Według dzisiejszych ustaleń ludzie i Neandertalczycy przetrwali ten trudny okres w małych grupach w Afryce. Skale populacji, która przetrwała kataklizm oszacowano na podstawie badań genetycznych ludzi żyjących współcześnie. Na podstawie nich ustalono "wąskie gardło" w genomie. Tym samym potwierdzono, że mamy zaledwie kilka tysięcy wspólnych przodków, a więc doszło do znaczącego ograniczenia różnorodności ludzkiego genomu.
Obecnie w obrębie jeziora Toba panuje spokój. Jednak aktywność sejsmiczna Indonezji wciąż pozostaje na wysokim poziomie, a w przypadku każdego wulkanu istnieje element nieprzewidywalności. Oczywiście nie sposób powiedzieć kiedy znowu wybuchnie superwulkan Toba, ale z pewnością któregoś dnia do tego dojdzie.
