W ankiecie przeprowadzonej przez nas na Facebooku zdecydowaliście, że w ramach tego wpisu chcecie przeczytać o wpływie Bałtyku i gór na pogodę i klimat w Polsce. Zatem zgodnie z waszym życzeniem w poście tym zajmiemy się tą właśnie sprawą. Zarówno morze jak i góry w pewien sposób wpływają na klimat w naszym kraju a w bardzo dużym stopniu na regiony, w których się znajdują. Jak zatem oba te geograficzne czynniki wpływają na nasz klimat? Jak wyglądałaby u nas pogoda, gdyby ich nie było? Na te i inne pytania znajdziecie odpowiedź w niniejszym artykule, zapraszamy na szczegóły.
Morze Bałtyckie
Bałtyk jest morzem śródlądowym o powierzchni wynoszącej 415 266 km² z linią brzegową o długości ponad 8 tys. kilometrów. Średnia głębokość tego morza wynosi ok 52 m, natomiast maksymalna głębokość to 459 m. Dostęp do Morza Bałtyckiego ma 9 państw. Tak w skrócie można przedstawić ten akwen z geograficznego punktu widzenia. Morza i Oceany są jednym z czynników, które kształtują klimat na Ziemi. Nie inaczej jest też z Morzem Bałtyckim, które również wpływa na pogodę w regionach, które otacza. W jaki sposób? Głównym jego wpływem na obszar szczególnie północnej Polski i strefy wybrzeża, jest łagodzący klimat. Powoduje to, że dzięki wpływowi Bałtyku zimy w tamtej części Polski są zdecydowanie łagodniejsze niż w innych miejscach kraju. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyną takiego stanu rzeczy jest wyższa temperatura morza od otaczającego powietrza w okresie zimowym. Masy powietrza napływające nad akwen znad Arktyki, przechodząc nad nim, ocieplają się, co powoduje wyższą temperaturę w rejonie wybrzeża. Dlatego na tamtym obszarze zimy są łagodne, ale wilgotne z dużą ilością gęstych mgieł. Nasze wybrzeże znajduje się na podobnej szerokości geograficznej co mniej więcej północny Kazachstan, jednak tam zimy są zdecydowanie bardziej mroźne, z temperaturami obniżającymi się do nawet -40º C. Zatem widać jak na dłoni, jak dzięki Bałtykowi (i również Atlantykowi) łagodny jest u nas klimat. Jeśli chodzi o miesiące letnie, to wpływ morza powoduje obniżenie temperatury, za co odpowiedzialność bierze tzw. bryza. Jest to lekki wiatr wiejący w rytmie dobowym. W ciągu dnia, kiedy ląd nagrzewa się szybciej niż woda, powietrze nad nim unosi się powodując spadek ciśnienia. Tym samym tworzy się niewielka różnica ciśnień pomiędzy lądem a morzem co powoduje powstanie lekkiego wiatru wiejącego od strony morza w kierunku lądu. Z racji tego, że latem temperatura powierzchni morza jest niższa od temperatury otoczenia, to taka sytuacja powoduje obniżanie temperatury na lądzie. Odwrotna sytuacja panuje w ciągu nocy, kiedy woda oddaje ciepło wolniej niż ląd, co powoduje odwrotny kierunek bryzy. Zatem lata na obszarach północnej Polski są z reguły najmniej upalnymi. Poza łagodnymi temperaturami, w regionach nadmorskich panuje również dużo wilgoci. Obszary nadmorskie są poza górami jednymi z najbardziej deszczowych w naszym kraju. Jednak morze to nie tylko łagodny klimat. Elementem pogody, który jest nieodłączną częścią każdego akwenu morskiego są silne wiatry i związane z nimi sztormy. Kiedy wiatr obierze kierunek północny pojawia się dodatkowe zagrożenie jakim jest cofka. Jest to podnoszenie się w wyniku silnego wiatru poziomu rzek w miejscach, gdzie wpadają one do morza, co powoduje, że rzeki zaczynają wylewać doprowadzając do zalań niżej położonych terenów. Najbardziej narażone na to zjawisko są Żuławy Wiślane. Kolejnym zjawiskiem, które jest charakterystyczne tylko dla morza, są tzw. trąby wodne, które u nas najczęściej pojawiają się w sierpniu i we wrześniu. Zatem jak widać, Bałtyk odgrywa znaczną rolę w kształtowaniu klimatu w naszym kraju, a szczególnie w regionach nadmorskich. A jak sprawa wygląda jeśli chodzi o góry? Sprawdźmy.
Góry
Pasma górskie w Polsce rozciągają się wzdłuż całej południowej granicy naszego kraju. Wyjątek stanowią Góry Świętokrzyskie. Zatem ułożenie gór ma charakter równoleżnikowy. (z zachodu na wschód). Jest to o tyle istotne, ponieważ jest to jeden z czynników, który decyduje o napływie mas powietrza nad Polskę. Jak wiemy, góry są swoistą barierą dla mas powietrza. Dlatego to m.in one powodują, że nad nasz kraj zdecydowanie najczęściej docierają masy powietrza płynące z zachodu. Jednak przy sprzyjających warunkach powietrze, które próbuje wedrzeć się do nas z południa, zdoła pokonać barierę górską. Jeśli stanie się to w porze chłodnej, to mamy do czynienia z wiatrem halnym. Zjawisko to powoduje gwałtowne podniesienie temperatury i obniżenie wilgotności powietrza. Wpływ halnego daje się czasem odczuć nawet kilkaset kilometrów od obszaru jego występowania w postaci wysokich temperatur. To dzięki niemu w znacznej części Polski notujemy wysokie temperatury, szczególnie da się to odczuć w porze chłodnej. Góry są regionem, gdzie podobnie jak nad morzem, rzadko dochodzi do upału. O ile jednak tam, odpowiada za to bryza, to w przypadku gór odpowiedzialność spada na wysokość. Im wyżej, tym jest zimniej. Dlatego obszary górskie notują silne mrozy w okresie zimowym. Natomiast wysoko w górach mróz może pojawić się o każdej porze roku. Czasami dochodzi jednak do tzw. zjawiska inwersji temperatury. Pojawia się ona najczęściej w porze chłodnej w momencie wślizgiwania się powietrza ciepłego na chłodne, co powoduje odwrócenie temperatury. W czasie inwersji to w dolinach panują niższe temperatury aniżeli na szczytach. Obszary górskie są również regionami, gdzie w ciągu roku spada największa suma opadów oraz dochodzi do najsilniejszych burz. Jest ich również tam najwięcej spośród całego kraju. Na wysokie sumy opadów w górach w znacznej mierze przyczyniają się układy niżowe z południa. Latem tego typu niże mogą spowodować gigantyczne ulewy, które zasilając górskie rzeki w ogromne ilości wody, często doprowadzają do powodzi w innych częściach kraju. Nawet, jeśli na większym obszarze Polski cieszymy się dobrą i słoneczną pogodą a w górach przechodzą ulewy, to musimy się liczyć z możliwością wystąpienia powodzi. Na opady w górach wpływa również silniejsza, niż gdzie indziej, konwekcja spowodowana orografią terenu. Na obszarach górskich dochodzi do szybszego i gwałtowniejszego rozrostu chmur burzowych. Innym czynnikiem, wpływającym na siłę opadów w górach jest tzw. zjawisko odwrotnego fenu. Polega ono na tym, że kiedy w trakcie opadów, mamy do czynienia z wiatrem wiejącym z północy, to chmury napotykają barierę w postaci gór, co dodatkowo wymusza następne opady. Zjawisko to pojawia się zarówno latem, jak i zimą. Dlatego regiony podgórskie odnotowują najwyższą w kraju pokrywę śnieżną. Przy nagłych wiosennych roztopach potężne masy śniegu zasilając rzeki, również i na niżej położonych obszarach prowadzą do podtopień a nawet powodzi. W górach występuje też najwyższe promieniowanie UV.
Podsumowanie
Morze i góry stanowią ważną rolę w kształtowaniu pogody w naszym kraju. Należy jednak pamiętać, że są one tylko jednymi z elementów, które wpływają na jej kształt.
ZAKAZ KOPIOWANIA BEZ ZGODY ADMINISTRATORÓW STRONY.
Wszelkie prawa do wykresów i opisów są własnością właścicieli bloga - kopiowanie całości lub jakiejkolwiek części bez zgody administratorów to naruszenie praw autorskich zgodnie z ustawą o ochronie praw autorskich i własności intelektualnej
